Rebels en recht door zee: dataconsultant bij het RIG

Van strategisch adviseren tot coderen

‘Via het RIG kun je overal binnen de Rijksoverheid aan interessante projecten werken. Daardoor heb ik al bij verschillende rijksorganisaties gezeten op uiteenlopende opdrachten’, valt Laurens met de deur in huis. Zo adviseerde hij als dataconsultant onder andere de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) over hoe zij gevoelige data kunnen inzetten voor efficiëntere bedrijfsvoering. ‘De RvdK werkt met kwetsbare kinderen. Hun gegevens moeten goed beschermd en vooral niet misbruikt worden. Je wilt niet dat deze gegevens op straat komen te liggen. Ook kun je niet zomaar een algoritme erop toepassen, omdat de kans op discriminatie erg hoog is’, legt de dataconsultant uit. ‘Stel je voor dat je op jonge leeftijd in aanraking bent gekomen met de politie en die data openbaar wordt. Dan sta je als jongere direct op achterstand in de samenleving.’

‘Het RIG heeft de reputatie een beetje rebels te zijn’

Als dataconsultant speuren naar bias in systemen

Naast advisering geniet Laurens ook enorm van het technische aspect van zijn werk. Of het nu gaat om een datawarehouse maken, een platform opzetten, large language models (LLMs) bouwen of een standaard voor AI cards ontwikkelen. ‘Wat we doen helpt overheidsorganisaties om te controleren of er bias in hun LLM is geslopen, maar ook voor de minder high tech algoritmes bouwen we systemen om ongewenste kanten van een algoritme eruit te vissen. ‘Zo blijft de Rijksoverheid scherp op vooroordelen, discriminatie en schending van mensenrechten in hun AI-toepassingen.’

4 ogen principe

‘We worden sterk gestimuleerd om te pairen bij het programmeren’, vertelt de dataconsultant. Dat wil zeggen: met z’n tweeën achter de computer zitten en met 4 ogen tegelijk naar de code kijken. ‘Je houdt elkaar zo scherp, leert ontzettend veel van elkaar, en het is ook nog eens gezelliger. Zeker als je bedenkt dat al mijn collega’s superslimme experts zijn.’ Overleg met beleidsmakers levert ook waardevolle input op. ‘Dat doen we zeker 1 keer per week. Als ik schermen of oplossingen schets via een whiteboard of tool, komen mensen echt los. Dat maakt het concreet. Het brengt hen aan het praten. En dat willen we graag, want we vragen mensen om hun ongezouten mening. Feedback waarmee we echt iets kunnen.’

‘Het IKB-budget gebruik ik om mijn studieschuld af te lossen’

Eigenzinnig en gedreven zijn als dataconsultant

Het RIG heeft de reputatie een beetje rebels te zijn, vertelt Laurens. ‘We zijn eigenzinnig, altijd gedreven en gemotiveerd vanuit de inhoud. Dat zie je terug in onze adviezen. We houden niets achter. Als een van de dataconsultants bijvoorbeeld op een algoritme stuit dat mogelijk discriminerend is, dan draaien we er niet omheen. Als je een eerlijk verhaal wilt, dan kun je bij ons terecht.’

Nieuwe ontwikkelingen

Er zijn de komende jaren genoeg ontwikkelingen waarin Laurens zijn tanden kan zetten. Rijksorganisaties moeten bijvoorbeeld aan de slag met de Impact Assessment voor Mensenrechten bij de inzet van Algoritmes (IAMA). Hiermee kun je afwegen of je algoritmes moet ontwikkelen of niet. Ook de AI-verordening van de Europese Unie (EU), met eisen en kaders voor de ontwikkeling en het gebruik van AI-systemen, zet veel in beweging.

Vrijheid en vertrouwen

Werken als dataconsultant bij het RIG biedt vrijheid. ‘Je krijgt hier veel ruimte, er is een bijna ongelimiteerd vertrouwen. Ik kan zoveel experimenteren met technieken als ik wil. Ook kan ik allerlei conferenties bezoeken of presentaties geven op die conferenties om mijn kennis te delen. Ik vind het leuk om daaraan deel te nemen en te vertellen over wat we allemaal doen.’ Bovendien is hybride werken de norm en zijn er aantrekkelijke secundaire arbeidsvoorwaarden. Zoals de mogelijkheid om met je IKB-budget je studieschuld af te lossen met een belastingvrije bijdrage van 2.000 euro per jaar. ‘Daar ga ik zeker gebruik van maken’, besluit Laurens met een glimlach.