Een marineman in hart en nieren is kapitein-luitenant ter zee Marc Hermsen. Hij koos in 1998 voor de marine. Sinds 2019 stuurt hij de sectie inkoop maritieme projecten bij de Defensie Materieel Organisatie (DMO) van het ministerie van Defensie aan. De inkopers voorzien de marine van hoogwaardig materieel en ICT.
Inkopen bij Defensie is internationaal zakendoen
Marc Hermsen
Hoofd sectie inkoop maritieme projecten - Commando Materieel en IT
Grote fregatten
Marc: ‘Mijn sectie is verantwoordelijk voor de inkoop van alles wat vaart bij Defensie: van kleine, snelle speedboten tot grote fregatten. Sommige schepen zijn echt militair, andere zijn weer meer civiel. Wat vrijwel alle schepen kenmerkt is dat ze hoogtechnologisch zijn.’ Marc en zijn team hebben te maken met grote, complexe projecten. Marc: ‘Maritieme projecten gaan over hele grote bedragen, maar ook door de aard liggen de projecten vaak politiek-gevoelig. Onze projecten staan regelmatig in de krant en er zijn geregeld debatten over. Dat maakt het uitdagend.’
Internationaal
Negen van de tien keer is een inkooptraject een internationale aangelegenheid, zegt Marc. Er wordt bijvoorbeeld nauw samengewerkt met België, maar ook met Portugal, Duitsland Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. ‘We willen binnen Europa en de NAVO zo slim mogelijk samenwerken en een van de vormen is de verregaande materieel-samenwerking. Op dit moment kopen we 4 fregatten in voor Nederland en België. Internationaal samenwerken maakt het werk heel bijzonder, maar ook ingewikkelder. Ieder land heeft zijn eigen wensen en eigen budgetten. En je hebt te maken met cultuurverschillen. Ook het afsluiten van overeenkomsten tussen landen is een totaal andere tak van sport voor inkopers.’
Cyber
Hoe gaat het inkoopvak bij DMO zich ontwikkelen? Marc: ‘In heel Nederland zie je meer focus op duurzaamheid, innovatie, langdurige samenwerking met de markt en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat zijn ook thema’s die impact hebben op ons werk. Maar ook cyber wordt steeds belangrijker. Alles wat je inkoopt voor Defensie is op de een of andere manier verbonden met software. Ook systemen aan boord worden steeds complexer en zijn steeds meer geïntegreerd. Dan moet je van tevoren dus ook goed nadenken over welke risico’s er zijn op dat gebied.’
‘Wij vormen de brug tussen de wensen van Defensie en de mogelijkheden die de budgetten en de markt toelaten’
Gouden driehoek
Inkoopprojecten bij Defensie duren vaak lang, maar dat ligt vaak niet aan het inkoopproces zelf, zegt Marc. ‘De tijd gaat vooral zitten in het traject daarvoor. Wij kopen onze schepen niet uit een folder. Vaak kopen we iets wat nog niet bestaat en zijn we dus ‘launching customer’. We werken intensief samen met kennisinstituten zoals TNO en Marin, en bedrijven, zoals Damen en Thales. Die samenwerking tussen Defensie, kennisinstituten en de industrie wordt ook wel de ‘gouden driehoek’ genoemd.’
Nederlandse bodem
Marc: ‘Die samenwerking stelt ons in staat zo slim mogelijk te formuleren wat gerealiseerd moet worden. Zodat we steeds kunnen beschikken over de nieuwste technologie tegen de huidige en toekomstige dreigingen. Een marineschip is een complexe verzameling van technologie en we moeten in het hoogste geweldspectrum kunnen optreden. Bovendien moet een schip zo’n 25 jaar meegaan.’ Alle marineschepen worden in Nederland ontworpen en ook het belangrijkste deel van de bouw vindt vaak grotendeels plaats in eigen land. Marc: ‘Dat heeft een reden: we willen de defensie-industrie in Nederland stimuleren en beschermen. We werken aan projecten met vaak unieke en gevoelige kennis en capaciteiten, waarbij we nationale veiligheidsbelangen moeten waarborgen.’
Bedoeling
Inkopen voor Defensie is nooit een doel op zich, benadrukt Marc. ‘Het is slechts een methode om resultaten te bereiken. Daarom vind ik het belangrijk dat de mensen van mijn team zo veel mogelijk vanuit ‘de bedoeling’ werken. Dat klinkt misschien wat vaag, maar betekent in feite dat je je bij alles wat je doet afvraagt: waar doe ik het voor? Dan kijk je automatisch een stukje verder dan het inkoopproces alleen. Alles wat wij doen, staat uiteindelijk in het teken van het eindproduct van Defensie.’
Mee aan boord
Marc vindt het belangrijk dat alle inkopers gevoel hebben bij de marine. Marc: ‘Vrijwel alle inkopers zijn burgermedewerkers en hebben geen militaire achtergrond. Met het eindproduct voor ogen, maak je soms gemakkelijker keuzes, met name als je ergens tegenaan loopt. Vooral voor nieuwe mensen kan de marine, zeker thuis van achter je scherm, best een abstracte wereld zijn. Ik stimuleer ze daarom om actief te gaan praten met interne opdrachtgevers. Bij voorkeur op locatie. Een van mijn nieuwste collega’s kon een week meevaren op een marineschip. Anderen lopen een dag mee in Den Helder. Als je niet uit die wereld komt, is het heel waardevol om te zien hoe het werkt aan boord.’
Oplevering
Wat Marc trots maakt? ‘Toen ik in 2019 aantrad heb ik een contract getekend voor de bouw van een expeditionary survey boat, een snel, hydrografisch vaartuig met een uniek ontwerp. Nu, 2 jaar later, vaart dat schip echt rond. Dan zie je heel tastbaar resultaat van wat we doen.’ Als inkoper werk je heel concreet aan de toekomst van de marine en de veiligheid van Nederland, aldus Marc. ‘Als je de juiste competenties in huis hebt en gemotiveerd bent, zijn er talloze kansen. Wij vormen de brug tussen de wensen van Defensie en de mogelijkheden die de budgetten en de markt toelaten. De schakel zijn tussen willen en kunnen, dat is uitdagend, leuk en interessant.’