IGJ neemt ggz-instellingen onder de loep

Verschillende typen toezicht

De IGJ voert verschillende typen toezicht uit: incidententoezicht, risicogestuurd toezicht en thematisch toezicht. Somaira: ‘Instellingen moeten bepaalde incidenten melden bij de IGJ, bijvoorbeeld wanneer een gebeurtenis een calamiteit is. Een calamiteit is bijvoorbeeld een onverwachte gebeurtenis die heeft geleid tot de dood van een cliënt van een instelling of ernstig schadelijk gevolg voor hem heeft. Denk aan een suïcide, waarbij er sprake is van een mogelijke tekortkoming in de zorg die in relatie staat tot de suïcide. Eerst beoordeelt het incidententoezichtsteam de melding en rapportage. Mijn team doet de opvolging, het risicogestuurd en thematisch toezicht. Wij toetsen of de instelling verbetermaatregelen daadwerkelijk geïmplementeerd en geborgd heeft.’

Maatschappelijke issues

Bij het risicogestuurd toezicht is de belangrijkste vraag aan bestuurders, medewerkers, cliëntenraden en patiënten: is de kwaliteit van zorg echt verbeterd? Somaira: ‘In alle kranten lees je nu over de gevolgen van de ambulantisering in de zorg en de wachttijdenproblematiek. Die onderwerpen nemen we dus mee in ons toezicht. Leeft de instelling de normen na om wachttijden te beperken? Hoe zorgt instellingen ervoor dat een patiënt in de tussenliggende tijd passende zorg krijgt? Maatschappelijke issues krijgen extra aandacht als ze raken aan de kwaliteit en veiligheid van zorg.’

‘Affiniteit met de zorg en in het bijzonder met de ggz is belangrijk’

Somaira Sarmaat

Thematisch onderzoek

Behalve risicogestuurd toezicht is er thematisch toezicht. Somaira: ‘Dan kijken we breder naar een thema dat leeft in de sector. Zo hebben we recent de ambulantisering onderzocht: het meer buiten de muren van de instelling aanbieden van zorg in plaats van tijdens een opname. Dat betekent mensen met een zorgbehoefte zoveel mogelijk thuis hulp bieden. Ook de wachttijdenproblematiek en het functioneren van de crisisdiensten zijn onderwerpen die spelen. Momenteel onderzoeken we of binnen instellingen de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling goed wordt toegepast.’

Achtergrond in de zorg

Op dinsdag bespreekt Somaira’s team welke onderzoeken en meldingen lopen en welk duo wat oppakt. Per zaak wordt Somaira gekoppeld aan een collega: een senior-inspecteur of coördinerend-specialistisch inspecteur. Iedere inspecteur heeft een eigen agenda en regio. Somaira: ‘We zien elkaar dus niet dagelijks. Maar op dinsdag, na het teamoverleg, proberen we altijd samen te lunchen.’ De meeste van haar collega’s hebben een achtergrond in de zorg, net als Somaira zelf. ‘Affiniteit met de zorg en in het bijzonder met de ggz is belangrijk.’

Schakelen tussen niveaus

Enthousiast is Somaira vooral over de afwisseling in haar werk. ‘Ik doe deskresearch, maar ga ook veel op pad om met instellingen of cliënten binnen de instellingen te spreken. Het ene moment spreek ik met de Raad van Bestuur over organisatiebeleid, het andere moment heb ik een gesprek met patiënten over hoe het eraan toegaat in de praktijk. Dat vergt van je dat je snel kunt schakelen van het ene naar het andere niveau en alle tools uit je gereedschapskist gebruikt.’