Sinds 2022 wordt er gewerkt aan de verbetering van gegevensdeling tussen de Justitiële Informatiedienst (hierna Justid) en gemeenten over in de gemeenten terugkerende (ex-)gedetineerden. Een van de regelingen waarvoor gegevens worden verstrekt is de Bestuurlijke Informatie Justitiabelen (kortgezegd; BIJ-regeling). In het kader van de BIJ-regeling ontvangt de burgemeester via Justid informatie over gedetineerden die terugkeren naar de gemeente na verlof of definitieve terugkeer, indien zij zijn veroordeeld voor een ernstig gewelds- of zedendelict of terugkeren na een tbs met dwang- of PIJ-maatregel. De burgemeester kan hiermee inschatten of er maatschappelijke onrust ontstaat en zo nodig maatregelen nemen om het risico hierop af te wenden.
De werkgroep, bestaande uit DJI, VNG, Justid en het Ministerie van JenV, werkt aan de verbetering van gegevensdeling tussen Justid en gemeenten. Verbeteringsvoorstellen worden besproken met een Gebruikersraad, waarin ook gemeenten, reclassering en vertegenwoordigers van zorg- en veiligheidshuizen deelnemen.
Tijdens de laatste gebruikersraad op 25-09-2024 hebben gemeenten verzocht aan de werkgroep om casusbesprekingen te organiseren. Het doel hiervan is om BIJ-gemandateerden meer inzicht te geven in de afwegingen die gemaakt worden na ontvangst van een BIJ-melding en te bepalen wanneer actie vereist is en welke factoren daarbij een rol spelen. De casusbespreking moet dus bijdragen aan kennisoverdracht, toetsing van gemeentelijk beleid en mogelijk zelfs aan een gezamenlijk te ontwikkelen aanpak.
2. Inventarisatie maken om te komen tot een casusbeschrijving
In de gebruikersraad is afgesproken dat hiervoor een inventarisatie wordt gemaakt. Deze moet informatie opleveren waarmee een casusbespreking kan worden georganiseerd. Een aantal BIJ-gemandateerden van gemeenten wordt geïnterviewd. Er wordt gevraagd hoeveel BIJ-meldingen zij hebben ontvangen, in welke gevallen actie is overwegen, wat precies aanleiding heeft gegeven tot actie. Welke acties uiteindelijk zijn uitgevoerd. De inventarisatie moet ook zicht geven op één of enkele representatieve casussen.
Na de inventarisatie zal een representatieve casus worden gekozen of worden enkele casussen samengevoegd. De casus zal uitgebreid worden beschreven waarbij extra aandacht wordt besteed aan de keuzemomenten voor de BIJ-gemandateerde. Aanvullende informatie voor de beschrijving van de casus wordt eventueel verstrekt door DJI en Justid. Naast de uitgewerkte casus wordt ook een gespreksleidraad opgesteld zodat deelnemers (BIJ-gemandateerden en hun ketenpartners) de casus kunnen bespreken. In de leidraad is ook aandacht voor de rol van begeleider/facilitator.
3. Waarvoor wordt de casusbeschrijving gebruikt?
Tijdens een landelijke bijeenkomst voor gemeentelijke medewerkers, die begin volgend jaar wordt gehouden zullen de casusbesprekingen als workshop worden aangeboden aan de deelnemers.
4. Planning
Vanwege het gebruik van de casusbeschrijving tijdens de landelijke bijeenkomst moeten de interviews, analyse, casusbeschrijving en gespreksleidraad eind december 2024 gereed zijn.
INFORMATIE OVER DE BIJ-REGELING
Via de regeling Bestuurlijke Informatie Justitiabelen (BIJ) krijgt een burgemeester informatie over de aanstaande terugkeer van bepaalde categorieën (ex-) gedetineerden, met vermelding van het gepleegde delict. Het gaat zowel om definitieve terugkeer als om verlof. Naar aanleiding van deze informatie wordt beoordeeld of er als gevolg van de terugkeer maatschappelijke onrust kan ontstaan. De burgemeester beslist of er maatregelen worden genomen en zo ja, welke. Op deze manier worden niet alleen de belangen van de samenleving en het slachtoffer beschermd, maar ook die van de (ex-)gedetineerde.