De Miljoenennota en de Rijksbegroting. Ze vertellen hoe Nederland ervoor staat en hoeveel geld de regering het komende jaar voor de verschillende plannen beschikbaar stelt. Frank Planjer, coördinator Begrotingscluster Begrotingsbeheer bij het ministerie van Financiën zorgt dat de schrijvers van het Financieel Jaarverslag van het Rijk en de Miljoenennota hun werk kunnen doen en het koffertje op Prinsjesdag gevuld is met deze stukken.
Zorgen dat het koffertje op Prinsjesdag gevuld is
Impact op de stukken
Frank: ‘Het is nu het 2e jaar dat ik dit doe. Ik maak en bewaak de planning, zorg dat de auteurs de teksten schrijven en dat de inhoud wordt afgestemd met andere ambtenaren en ministers. Die inhoud gaat over de economische stand van het land en de begrotingsplannen voor volgend jaar. Je schrijft over actuele zaken. De corona-steunmaatregelen die het kabinet tot eind najaar 2020 nog aankondigde, hebben vanzelfsprekend impact op de inhoud van de Miljoenennota. Door de corona-actualiteit kwam dit jaar het schrijfproces voor de auteurs van de Miljoenennota meer dan normaal onder druk te staan. Dat maakt het wel spannender’.
Veel schakelen
Ook anders dan anders dit jaar was dat het schrijven vanuit thuis plaatsvond. Frank: ‘Dat werkt iets minder makkelijk omdat je niet even bij elkaar kan binnenlopen en naar hetzelfde scherm kan kijken. Het zijn kleine belemmeringen die het net wat lastiger maken, maar die goed te overkomen zijn. Door het project De Digitale Auteursomgeving waar collega Arvin aan heeft gewerkt, konden de Miljoenennota en andere Prinsjesdagstukken dit jaar makkelijker vanuit huis worden geschreven. Vanuit mijn coördinerende rol vond ik het nog meer dan andere jaren belangrijk om veel met elkaar te schakelen. We belden en mailden en we hadden wekelijks digitaal overleg. Het was anders, maar de sfeer was goed.
‘We streven ernaar de Miljoenennota zo te schrijven dat de inhoud voor iedereen toegankelijk is.’
Aandacht voor leesbaarheid
Alhoewel de Miljoenennota openbaar is, blijkt in de praktijk dat deze met name wordt gelezen door Kamerleden, fractiemedewerkers, journalisten en andere rijksmedewerkers. Frank: ‘Het blijft hier en daar een wat technisch verhaal omdat je complexe onderwerpen wel correct wilt uitleggen. Toch streven we ernaar de Miljoenennota zo te schrijven dat de inhoud voor iedereen toegankelijk is. Met onze directie Communicatie geven we elk jaar aan het begin van schrijfproces een workshop voor auteurs met onder andere aandacht voor niet te lange ambtelijke zinnen en geen onnodig jargon. Maar eerlijk gezegd kunnen de auteurs van de Miljoenennota gewoon al heel goed schrijven. Aan het eind van het proces, als de ongeveer 60 kantjes tellende Miljoenennota door de ministerraad wordt besproken, komen redacteuren van het taalcentrum van de Vrije Universiteit om de nota te redigeren op met name leesbaarheid. Dit is al jarenlang een traditie.
Suppletoire begrotingen
Frank coördineert ook de begrotingen in de jaarverslagen zelf, de departementale begrotingen dus. Dat loopt het hele jaar door. Gedurende het jaar zijn er nog twee momenten dat er begrotingen naar de Tweede Kamer worden gestuurd, de zogenaamde suppletoire begrotingen. Frank: ‘Dat zijn een soort bijstellende begrotingen. Elke ministerie stelt zijn eigen begroting op, zowel de normale (Prinsjesdag) begroting, als suppletoire begrotingen.Collega’s van het ministerie van Financiën schrijven daarbij budgettaire nota’s, die een soort overzicht geven van al die departementale begrotingen. Dus nu de Miljoenennota bij de begrotingen, de Voorjaarsnota bij de eerste suppletoire begroting, de Najaarsnota bij de tweede suppletoire begroting en het Financieel Jaarverslag Rijk bij de departementale jaarverslagen en slotwetten'.
Begrotingsvoorschriften
'Voor de begrotingen en jaarverslagen stellen wij de begrotingsvoorschriften op. Daarin staat aan welke eisen de begrotingen moeten voldoen om te zorgen dat de Tweede Kamer goed inzicht heeft in hoe het geld wordt begroot en verantwoord. Begrotingsvoorschriften veranderen naarmate de maatschappij en de wensen veranderen. Ook hier werken we weer vanuit de actualiteit. En we werken ook toe naar een steeds hogere kwaliteit van de begrotingen en jaarverslagen, zodat Kamerleden maar ook mensen thuis begrijpen wat er staat’.
‘Ik vind het bijzonder dat ik onderdeel mag zijn van die geoliede machine die het ministerie van Financiën is, samen met alle andere Rijksoverheidsmedewerkers die meewerken aan de begrotingscyclus.’
Het koffertje
‘De vraag of ik er trots op ben dat ik het koffertje aan de minister mag overhandigen vind ik altijd wat ongemakkelijk. Er werken honderden mensen aan de totstandkoming van de begrotingen en de Miljoenennota. Ik ben op Prinsjesdag toevallig het poppetje dat het koffertje mag overhandigen. Het is gewoon mijn werk. Wat ik wel bijzonder vind, is dat ik onderdeel mag zijn van die geoliede machine die het ministerie van Financiën is, samen met alle andere Rijksoverheidsmedewerkers die meewerken aan de begrotingscyclus. Het is indrukwekkend hoe soepel dat allemaal verloopt.’