Geen inkoopcontract? Dan ligt ontmanteling van hennepkwekerij stil

Tegengaan illegale praktijken

‘Zonder inkopers valt het werk van de Rijksoverheid stil’, zegt senior inkoper Rachid. Hij werkt net als Dorien en Sonja bij het IUC van de Belastingdienst, dat facilitaire producten en diensten inkoopt voor de hele organisatie. Rachid selecteert nu bijvoorbeeld een partij die hennepkwekerijen ontmantelt en illegale sigarettenfabrieken ontruimt. Rachid: ‘Je staat er niet bij stil, maar als er geen inkoopcontract met een leverancier ligt, kunnen we dit soort illegale praktijken niet tegengaan.’

Van junior naar senior

Als inkoper bij de Rijksoverheid kun je mooie carrièrestappen zetten. Dat hebben ze alle 3 ervaren. Sonja: ‘Ik kwam binnen met aanbestedingservaring, maar dan vanuit de internationale verkoop. Inkoopervaring had ik niet. Via opleiding en begeleiding ben ik nu inkoopspecialist.’ Ook Rachid en Dorien groeiden snel door. Rachid: ‘Je kunt hier als junior beginnen en in 5 stappen opklimmen tot senior inkoopspecialist. Ontwikkeling wordt alleen maar gestimuleerd. Ik doe nu, via mijn werkgever, bijvoorbeeld de universitaire master Public Management.’

‘Je kunt hier als junior beginnen en in 5 stappen opklimmen tot senior inkoopspecialist’

Rachid el Allouchi

Bodyscanners aanbesteden

Bij het IUC van de Belastingdienst werken in totaal zo’n 130 mensen, waaronder inkopers, contractmanagers en ondersteuners. Rachid: ‘We krijgen allerlei opdrachten binnen die worden verdeeld over de inkopers. Samen met een inhoudelijk deskundige, een jurist en bedrijfseconoom vorm je voor jouw opdracht een tijdelijk team.’ ‘Je kunt zelf aangeven wat je leuk vindt’, zegt Sonja. ‘Ik ontdekte al snel dat opdrachten voor de Douane goed bij me passen. Ik houd van het inkopen van complexe producten en verdiep me graag in technologische snufjes. Nu bereid ik me bijvoorbeeld voor op een aanbesteding voor bodyscanners.’

E-learning

Senior inkoopspecialist Dorien is momenteel bezig met een inkooptraject voor de hele Rijksoverheid. ‘Er moeten nieuwe contracten worden afgesloten voor nog te ontwikkelen maatwerkopleidingen voor medewerkers. Nu we allemaal thuiswerken is digitaal leren booming. Van leveranciers verwachten we dus dat ze e-learning aanbieden. Dan bijt ik me vast in zo’n onderwerp. Wat kost e-learning eigenlijk? Waar moet e-learning aan voldoen? Is iets innovatiefs zoals serious gaming als leermiddel mogelijk? De aanbesteding is onlangs gepubliceerd en nu richt ik me op de beoordelings- en gunningsfase.’

Duurzaam

Via inkoop kun je de wereld verbeteren, dat is de overtuiging van de inkopers. Ook bij dit IUC denkt elke inkoper na hoe een product of dienst duurzamer kan. Rachid: ‘Daarover gaan we dan onder andere met de markt in gesprek tijdens marktconsultaties. Kunnen we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt inzetten bij deze dienst? Kan dit product milieuvriendelijker of zelfs klimaatneutraal? Zijn deze producten niet door kinderhanden in elkaar gezet? We gaan zo ver mogelijk in onze eisen en dagen de markt uit om mee te innoveren.’

‘Ik vind de wisselende rol als inkoper erg leuk. Je managet de planning, maar denkt ook inhoudelijk mee over kwaliteitscriteria en het gunningsmodel’

Dorien Matthesius

Marktconsultaties

Welke ontwikkelingen spelen nog meer? Sonja: ‘Inkopers werken steeds meer samen met de markt. Daarom ben ik groot voorstander van marktconsultaties. Ik wil namelijk precies weten of we op 1 lijn zitten. Neem logistiek. Je kunt in theorie 100% CO2-neutrale dienstverlening eisen, maar als dit voor bedrijven nog niet haalbaar is, dan schrijft niemand in op je aanbesteding. Dan gaan we dus in gesprek over hoe we er samen voor zorgen dat er tijdens het contract wel steeds CO2-neutraler wordt getransporteerd.’

Makkelijker voor start-ups

Aanbesteden kan best een papieren rompslomp zijn, weet Dorien. ‘En dat is enerzijds ook nodig. Want we willen als Rijksoverheid solide partijen contracteren en geen risico lopen. Aan de andere kant wil je ook toegankelijk zijn voor kleine start-ups zonder ervaring, want juist zij brengen innovatie mee.’ Sommige aanbestedingen worden daarom op 3 A4’tjes in de markt gezet, een vorm van innovatief aanbesteden. ‘We schrijven dan zo simpel mogelijk op wat we nodig hebben en maken het daarmee voor de markt laagdrempeliger om mee te doen.’

In gesprek met leveranciers

Wat zo leuk is aan het inkoopvak? Rachid: ‘Als inkoper wissel je steeds van rol. In de beginfase van een aanbesteding heb je vooral contact met je collega die een product of dienst nodig heeft: wat gaan we van de markt vragen? Daarna ga je vooral in gesprek met je collega’s en leveranciers. Aan het einde komen de offertes van leveranciers binnen. Dan ben je de ‘scheidsrechter’ die erop let dat de hele beoordelingsprocedure netjes verloopt. Daarvoor moet je kritisch durven zijn: waarom krijgt partij A een hogere score dan partij B?’

‘Inkopers werken steeds meer samen met de markt. Daarom ben ik groot voorstander van marktconsultaties’

Sonja

Inkoopvraag uitwerken

Dorien: ‘Ik vind die wisselende rol als inkoper ook erg leuk. Je managet de planning, maar denkt ook inhoudelijk mee over kwaliteitscriteria en het gunningsmodel. Tegelijkertijd moet je altijd de markt voor ogen houden, want uiteindelijk wil je dat leveranciers graag en optimaal samenwerken met de Rijksoverheid. Natuurlijk zit er een juridische en ‘papieren’ kant aan je werk, maar je houdt vooral heel veel ballen in de lucht. Als inkoper zorg je ervoor dat een inkoopvraag leidt tot een mooi contract met een leverancier die precies biedt wat nodig is.’

Goed geregeld

‘Als je een inkoopcarrière overweegt, ga dan zeker op gesprek bij de Rijkoverheid’, adviseert Sonja tot slot. ‘In de publieke sector is gewoon heel veel werk. Bovendien kom je terecht in een grote organisatie waar alles goed geregeld is. Je krijgt vrijheid om zelf je werkweek in te delen: er zijn genoeg collega’s die in de avonduren of in het weekend nog wat uurtjes werken, omdat dit gedurende de week niet lukte. En je wordt goed opgeleid. Ik heb hier in 2 jaar al meer opleidingen gevolgd dan in 12 jaar in het bedrijfsleven.’