Van golfslag tot windsnelheden en de vliegbewegingen van vleermuizen. De nieuwe windmolenparken op de Noordzee lenen zich uitstekend voor het inwinnen van data via allerlei soorten radars. Rijkwaterstaat distribueert die informatie aan partijen als het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI), de kustwacht en universiteiten. Senior inkoper Wiemla Oppentocht-Gangadin verzorgt het inkooptraject van de radars.
Een schat aan data uit de Noordzee dankzij radars
Wiemla Oppentocht-Gangadin
Senior inkoper - Rijkswaterstaat
Veilig scheepvaartverkeer
‘De Noordzee is een van de drukst bevaren zeeën ter wereld’, zegt Wiemla. ‘Om schepen veilig langs elkaar en langs de nieuwe windparken te leiden, installeert Rijkswaterstaat in de windparken onder andere nautische radars. Die kunnen bijvoorbeeld al op tientallen kilometers afstand zien of een schip te dicht bij een platform of ander object komt. Met alle toenemende bedrijvigheid op de Noordzee is dat ook echt nodig. Een schip dat ergens tegenaan vaart kan enorme schade veroorzaken - economisch, maatschappelijk en milieutechnisch - en dat wil je voorkomen. De nautische radars zorgen dus preventief voor veilig scheepvaartverkeer en signaleren calamiteiten.’
Bekijk de video met Wiemla
Bekijk de video en meld je aan voor updates zodat we je kunnen informeren over werken als inkoopprofessional bij de Rijksoverheid en vacatures kunnen toesturen.
Ik ben André Weimar. Ik ben op reis door het hele land bij alle inkopers van de rijksinkoop om interessante inkooptrajecten te gaan ervaren. We zijn vandaag op weg naar het Offshore Expertisecentrum om een interessant, innovatief inkooptraject te kunnen zien waarbij vooral innovatie een hele belangrijke rol speelt. Want inkoop is niet alleen belangrijk om voor het Rijk goed en efficiënt in te kopen, maar het moet ook een goede impact hebben op mens, milieu en maatschappij. En de verwachting is dat dit inkooptraject daar een bijdrage aan levert. Welkom André! Je bent hier bij het OEC. Hier testen wij nieuwe, innovatieve producten voor offshore. En ook die nautische radars zoals je ziet, daar heb ik het inkooptraject voor gedaan. En bij de levering worden ze hier gebracht, en hier wordt vooraf alles eerst getest, voordat het naar de werf gaat voor installatie op een platform. Binnen scheepvaart zijn we echt bezig met de ontwikkelingen op de Noordzee. We willen heel veel data ophalen. Dat doen we met sensoren en radars. Denk aan windsnelheden die we meten, golfhoogte, golfslag maar ook vliegbewegingen van vleermuizen, vogels. Met al die informatie die we ophalen kunnen we hele mooie dingen doen: Onderzoeken uitzetten en het allemaal volgen. En de nautische radars gebruiken we veel voor de verkeersveiligheid. Want al die windenergiegebieden die zich ontwikkelen en dat gaat t/m 2030 plaatsvinden,dat zorgt er wel voor dat al het verkeer veilig geleid moet worden. Wat heeft het leuk gemaakt? IT gaat zo snel en die ontwikkeling zal straks op de Noordzee ook gebeuren. Omdat we daar ook steeds verder digitaliseren. En de bedrijvigheid neemt ook toe. Op het moment dat je die marktbeweging krijgt en je ziet hoe zij daar in meebewegen en met innovatieve dingen komen. Ja, dat is zo gaaf. Dat heb ik één of twee keer mogen meemaken. Toen kreeg ik het liefde voor het inkoopvak. Ja, dat zijn echt gamechangers, he. - Ja klopt. Wat een gaaf project was dit. De hele digitalisering die plaatsvindt op de Noordzee zie je daar eigenlijk in gehele compacte vorm al weergegeven.En dat heeft echt schaalpotentie in zich. Als dit gaat vliegen, dan wordt dit echt een enorme hefboom voor verdere ontwikkelingen op de Noordzee. Nu het project slimme camera’s. Ik verwacht daarvan dat dit weer zo’n interessant, innovatief project is waarbij onze inkoop weer een hefboom is voor verdere innovatieve ontwikkelingen in de markt. Ik ben Jan Pieter de Leeuw, werkzaam bij het Openbaar Ministerie als senior inkoopadviseur. Het project dat we voor het OM hebben uitgevoerd is het vinden van een leverancier die een oplossing heeft om mensen die met een telefoon in hun hand zitten te bellen of te appen op te sporen en te verbaliseren. Het signaleren van deze overtredingen is heel erg moeilijk en de camera weet helemaal geautomatiseerd een persoon te onderscheiden die een telefoon in zijn hand heeft. Zelfs het verschil tussen een banaan en een telefoon weet de camera te onderscheiden. Je wilt niet hebben dat iemand die een kopje koffie drinkt of iets anders in zijn hand heeft ook word geverbaliseerd. En het hele proces gaat geautomatiseerd. 24 uur op 7. Dus dag en nacht kan die mensen opsporen die een telefoon in hun hand hebben. Ik ben zeker trots op dit inkooptraject, omdat we een bedrijfszekere oplossing hebben gevonden. Efficiënt, geavanceerd waarbij we Nederland dus gewoon veiliger maken. De maatschappelijke impact is gewoon groot, dat maakt het heel fijn om voor de Rijksoverheid te werken. Om Nederland gewoon veiliger te maken. Als je meer van ons wilt weten, ga naar onze website. Dan kun je zien wat voor inkoopavonturen wij beleven in de rijksinkoop. Zeer de moeite waard.
Inkoop nautische radars
Zo’n 2 jaar geleden startte Wiemla met de inkoop van de nautische radars. In het Nederlandse deel van de Noordzee zijn 6 windparken in gebruik. Tot 2030 komen daar nog zeker 5 windparken bij. In 2016 is Rijkswaterstaat het project Maritiem Informatie Voorziening Servicepunt (MIVSP) gestart. Wiemla: ‘Het MISVP verzamelt allerlei waardevolle data met behulp van diverse radars en sensoren op windenergieparken. Denk aan informatie over de wind, golfslag en vliegbewegingen van vogels en vleermuizen. Die data sturen we naar wal en distribueren we vervolgens naar gebruikers zoals het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI), universiteiten en de kustwacht. Binnenkort start ik met de aanbesteding voor de LiDAR-radars om windsnelheden te meten.’
Lampje vervangen
De inkoop van nautische radars kent flink wat uitdagingen, aldus Wiemla. ‘De markt voor nautische radars is best beperkt en in het verleden ontvingen we vaak maar 1 inschrijving. Op zee zijn er allerlei invloeden van weer, wind en zout water. Daardoor heb je meer onderhoud nodig. Maar dat onderhoud is op zee veel lastiger uit te voeren dan aan wal. Je kunt niet even snel een mannetje naar een windpark sturen om een lampje te vervangen. De platforms liggen soms wel 70 kilometer de zee in en de radars zijn op grote hoogte geplaatst. Bovendien is onderhoud enorm duur, en partijen moeten over allerlei certificaten beschikken om onderhoud te mogen uitvoeren. Partijen die dat kunnen liggen dus niet voor het oprapen.’
‘Vandaag de dag moet je de inkoopbehoefte door en door begrijpen en in lijn brengen met organisatie en rijksdoelstellingen zoals duurzaamheid’
Samenwerking met markt
Om meer marktwerking te creëren, trok Wiemla de aanbesteding uiteen: er kwam een aanbesteding op de markt voor de levering en plaatsing van de radars en een voor beheer en onderhoud. ‘Dankzij dat onderscheid ontvingen we meer inschrijvingen. Voor de toekomst is de uitdaging om vroegtijdig de samenwerking te zoeken met marktpartijen. We willen een samenwerkingsplatform creëren om kennis te delen, ontwikkeling en innovatie stimuleren en stapsgewijze verbeteringen mogelijk maken om de Noordzee duurzaam te benutten. Zo bouwen we gezamenlijk kennis op en kunnen we toekomstige aanbestedingen nog efficiënter laten verlopen en meer marktbeweging mogelijk maken. Onlangs zijn we gestart met een marktdialoog. We vragen partijen om met ons mee te denken welke radars er nodig zijn op windenergieparken die nog verder van de kust afstaan.’
Langzamer draaien
Wiemla: ‘De informatie die we ophalen uit de radars wordt nu al real time gebruikt, maar ook om toekomstige verbeteringen vorm te geven. Universiteiten bijvoorbeeld gebruiken onze informatie voor onderzoek naar de vliegbewegingen van vogels. En exploitanten van windparken om de bladen van de turbines langzamer te laten draaien als er vogels langs vliegen zodat ze daar niet in terechtkomen. Het KNMI benut data voor het meten van windsnelheden. En we monitoren met de radars natuurlijk de vaarbewegingen van schepen. Daar kan de kustwacht weer wat mee. Ik voel dagelijks de impact van mijn werk, omdat we Nederland met deze radars weer een stuk veiliger maken.’
Rijksdoelstellingen
Het inkoopvak wordt alleen maar boeiender, vindt Wiemla. ‘Inkoop is allang niet meer een simpele offerte uitvragen. Vandaag de dag moet je de inkoopbehoefte door en door begrijpen en in lijn brengen met organisatie en rijksdoelstellingen zoals duurzaamheid. Want alles wat je inkoopt, heeft impact op de maatschappij. Een goede inkoper denkt dus veel breder dan zijn eigen inkoopproject alleen. De veelzijdigheid vind ik ontzettend leuk. Bovendien beweeg ik me in een enorm netwerk: van andere inkoopspecialisten tot inhoudsdeskundigen en marktpartijen vanuit verschillende werkvelden en disciplines. Alle mensen die ik tegenkom in dit MIVSP-project hebben een enorme passie, drive en ambitie en dat werkt aanstekelijk.’