Succesvol online solliciteren

(Beeldtitel: Sollicitatiegesprek via video. Aaltje Vincent & company. Het Nederlandse wapenschild op een blauwe achtergrond. Rijksoverheid. Werken voor Nederland. Close-up van een oog.) AALTJE: Fijn dat je kijkt. Ik neem je mee in hoe jij jouw video- sollicitatiegesprek optimaal voorbereidt. Ik ben Aaltje Vincent. Ik begeleid al ruim dertig jaar mensen in het veroveren van nieuw werk. En ik ben sinds 2007 de bestsellerauteur op het gebied van solliciteren in Nederland. En videosollicitatiegesprekken, wat is daar nou anders aan? Wat echt anders is, is dat je niet een gebouw binnenloopt... een stap over de drempel zet, je meldt bij de receptie... iemand reallife ontmoet en 'hallo' zegt en op die manier kennismaakt. Nee, dit is met een scherm ertussen. Dat vraagt een andere focus van jezelf... maar ook een andere focus van de andere kant van de sollicitatietafel. Van de manager, de recruiter, de hr-manager. Dus het is voor beide kanten van de sollicitatietafel nieuw. En voor jou is solliciteren sowieso al buiten je comfortzone. Maar met deze nieuwe tooling van video ga ik je helpen dat succesvol te doen. En weet: ook je selecteurs werken vanuit huis, jij voert het gesprek vanuit huis. We're in this together. Kun je je voorstellen dat er ook echt voordelen aan zitten? Een van de voordelen is dat je geen reistijd hebt. Je werkt vanuit huis en bereidt je daar voor, maar je voert daar ook het gesprek. Dus je hebt geen reistijd. Een ander voordeel is dat je veel sneller hoort of je doorgaat in de procedure. In recruitmentjargon heet dat een kortere 'time to hire'. Een ander voordeel: omdat het gesprek niet op de locatie van de werkgever is... kom je geen andere sollicitanten tegen en zij kunnen jou niet tegenkomen. Dus dat is ook een voordeel. Er zijn ook voordelen voor je selecteurs. Wat ik van hen hoor, is: Omdat het nu via video gaat, kan ik meer mensen uitnodigen... en ik nodig daardoor ook meer mensen uit dan normaliter op locatie. Dus je hebt ook meer kans om uitgenodigd te worden en dat is dus ook heel prettig. Dat is voor selecteurs heel prettig, want zij ontdekken veel meer goede kandidaten. Dus dat zijn de voordelen van de gesprekken voeren via video. Deze video is opgebouwd uit drie onderdelen. Ik heb tips voor je zelfvertrouwen, dat je goed kunt voorbereiden. Ik heb tips zodat je in je comfortzone zit qua videoselectietool. En ik heb tips voor het gesprek. De start van het gesprek, de selectie door je selecteurs. Je eigen zelfselectie: past dit werk bij mij? En ook hoe je het gesprek afsluit. In al die fases neem ik je mee. Ik wil je ongelooflijk veel succes wensen en daarom ga ik alle tips met je delen... zodat jij je goed kunt voorbereiden. Zelfvertrouwen in deze tooling is superbelangrijk... omdat sollicitatiegesprekken sowieso spannend zijn. En met deze videosollicitatie maak jij jouw eerste levendige indruk. Normaliter zet je een stap over de drempel en nu doe je dat dus via het scherm. Ik wil je helpen heel veel zelfvertrouwen op te bouwen en je zenuwen te onderdrukken... en ervoor zorgen dat je in je comfortzone zit. Dus dat je goed voorbereid het sollicitatie- gesprek ingaat met de videotooling. Optimaal zelfvertrouwen begint al wanneer je voor het videogesprek wordt uitgenodigd. In de uitnodiging staat welke tool zij gebruiken. De meeste werkgevers sturen al een handleiding voor de tooling mee. Krijg je die handleiding niet vanzelf, vraag er dan om. Zeg: Goh, ik heb deze tooling nog niet. Ik wil me optimaal voorbereiden. Hebben jullie voor mij de handleiding voor de tooling die jullie gebruiken? Als je die tool gaat instellen, kijk dan of er een plek is waar je goed je naam invult. Dus je voornaam en je achternaam, geen afkorting of nickname, gewoon je eigen naam. En als het kan, voeg dan ook een foto toe van jezelf, dezelfde als op LinkedIn. Want dat zorgt voor herkenning en vertrouwen. Vraag ook of er een contactpersoon is bij wie je die tooling kan testen. Want het gaat over zelfvertrouwen en dat jij heel goed voorbereid wilt zijn. Dat betekent ook dat de selectietijd van je selecteurs dan goed benut wordt. Dus vraag of er een contactpersoon is bij wie je de tool vooraf kunt testen. Dat versterkt je zelfvertrouwen. Voor je zelfvertrouwen is het ook belangrijk om van tevoren af te stemmen: Wat als het misgaat? Dat kan natuurlijk. Dan is afstemmen heel prettig, dat je weet dat de werkgever of je zelf opnieuw inbelt. Wat als het geluid wegvalt? Ga je dan verder per telefoon? Dat kan zomaar gebeuren. Of kun je dan een sms of whatsappje sturen? Of kun je dan gewoon bellen? Dus stem van tevoren af wat je doet als het misgaat. Ook belangrijk voor je zelfvertrouwen is dat je weet of de werkgever het opneemt. Er zijn werkgevers die het opnemen, omdat ze het dan makkelijk intern kunnen delen. Dat moet vooraf in de uitnodiging gemeld zijn, dat is verplicht volgens de AVG. Het kan ook dat je zelf denkt: hé, ik wil dit opnemen om van te leren. Dan moet je dus ook van tevoren aangeven bij die werkgever: ik ga het zelf opnemen. Deel je opname dan met de werkgever en vraag expliciet om toestemming. Het volgende wat helpt voor je zelfvertrouwen is een tiptop verbinding. Een verbinding via een kabel of via optimale wifi. Als je vanuit huis een videosollicitatie hebt, stem dan met je huisgenoten af: Ik heb zo een uur een videosollicitatie, dus ik wil de volledige bandbreedte. Zodat anderen weten dat jij het komende uur de volledige wifibandbreedte nodig hebt. Natuurlijk zorg je ook voor een volle batterij of je laadt hem op... zodat het qua verbinding niet meer fout kan gaan. Verder moet je goed in het licht staan, want je wilt goed contact maken via je scherm. Dat betekent dat het licht op je gezicht heel erg belangrijk is. Het beste licht dat je kunt gebruiken is daglicht. Een bijkomend voordeel is dat je ontzettend geflatteerd naar voren komt. Want dat is het beste licht. Kun je geen daglicht gebruiken, zet dan een lamp op je gezicht. Maar het beste wat je kunt doen, is goed daglicht op je gezicht. Dus geen situatie met het licht van achteren... want dan is je gezicht in de schaduw en maak je geen goed contact. Draai dan je gezicht naar het raam toe en gebruik goed daglicht. Als je in het daglicht zit en je voert je sollicitatiegesprek via een videobeltool... dan zit er een scherm tussen... waardoor je flets en vermoeid kunt overkomen terwijl je dat helemaal niet bent. Dus een beetje make-up kan helpen om over te komen zoals je echt bent. Dus test uit: wat doet make-up voor mijn uitstraling via het scherm? Videosollicitaties gaan ook over optimaal contact maken. Dus je wilt ook dat alle focus op jou ligt en niet op achtergrondgeluiden. Niet op het geluid van een verkeersweg. GIERENDE BANDEN Niet op het geluid van spelende kinderen. KINDEREN JOELEN Niet op het geluid van een blaffende hond. HOND BLAFT Niet op het geluid van een parkiet. PARKIET TJILPT En ook niet op dat van een afwasmachine. GEZOEM Zorg dat alle achtergrondgeluiden weg zijn, dat alle focus ligt op jou en contact maken. Dat betekent dat je alle andere programma's op je laptop of op je smartphone uitzet. En ook geen bliepjes, piepjes en andere meldingen. Alles zet je uit. En je zet natuurlijk ook je smartphone op stil. Voor het optimaal contact maken tijdens de videosollicitatie... is ook je eigen stemgeluid heel erg belangrijk. Dus test de laptopmicrofoon: is dat geluid goed? Kan het beter? Als je een echo hebt, gebruik je zeker een externe microfoon of een headset. En dat maakt dat je optimaal geluid hebt, en dat is wat je wilt. In het gesprek, ik herhaal het nog een keer, wil je dat alle focus ligt op contact maken. Dat betekent ook dat je zorgt voor een rustige achtergrond. Zo rustig mogelijk. Er zijn ook videobeltools waarmee je de achtergrond kunt blurren... maar kijk of je zelf een plek met een rustige achtergrond kunt vinden. Bijvoorbeeld geen boekenkast, geen schilderij, dat is allemaal afleidend. De focus ligt op jouw gezicht. Natuurlijk kleed je je zoals voor een normaal gesprek. Het is voor het echie, dit sollicitatiegesprek. Maar voor videobellen is de extra tip: doe zo rustig mogelijke kleding aan. Dus niet zoiets als dit. Waarom heb ik deze boeken onder mijn laptop? Omdat ik optimaal contact wil maken en dat doe je met je ogen. Dus ik heb dit gedaan zodat mijn ogen centraal in beeld zijn... en ik echt goed in de lens van de camera kan kijken. Ik kijk niet omhoog, want dan zien ze mijn neusgaten. Maar ook niet naar beneden, want ik wil niet op ze neerkijken. Dus daarom boeken eronder, dan zijn je ogen op ooghoogte en maak je optimaal contact. Voer je het gesprek via je smartphone of tablet, dan creëer je ook die ooghoogte. Je kunt eventueel een statief gebruiken zodat je het echt op ooghoogte kan doen. Zorg dan natuurlijk ook dat alles aan de oplader ligt... en dat je een goede 4G- of wifiverbinding hebt. Videobellen kan ook vooroordelen met zich meebrengen. Dus ik geef je tips over hoe je die voorkomt. Als je bijvoorbeeld klungelig bent in de tooling van het videobellen... kan dat afstralen op je vakmanschap. Daarom is mijn advies: test, test, test en oefen, oefen, oefen de videobeltool. Want dan ben je niet klungelig in het hanteren ervan. Het gaat ook over hoe je in de lens kijkt en hoe je contact maakt. Je kijkt in de lens naar een mens. Direct in de lens kijken zorgt voor optimaal contact. Soms kun je wat dichterbij zitten, dan weer wat verderaf. Maar daardoor denken mensen: o, die maakt echt heel goed contact. Wat zij bij jou op de achtergrond zien, beïnvloedt ook hoe ze naar je kijken. Kies daarom een zo rustig mogelijke achtergrond, dan ligt alle focus op jou... je gezicht, je ogen en je pretlichtjes en maak je echt optimaal contact. En als je een leesbril nodig hebt bij het videobellen, kun je denken: Ik heb dat normaal gesproken niet nodig, maar nu wel. Benoem dat aan het begin. Dan zeg je: Ik heb normaal natuurlijk geen leesbril nodig bij een gesprek, maar nu wel. Mocht er toch een kind binnenlopen, reageer dan relaxt. Dat kan gebeuren. Ook als je hond blaft, blijf lachen. We're in this together. Iedereen begrijpt dat dat kan gebeuren. Wees je ook bewust van de volgende vooroordelen. Als je recht in de camera kijkt, kom je competent en zelfverzekerd over. Als je met een schuin hoofd kijkt, kom je volgzaam en minder competent over. Dus kijk recht in de camera en maak op die manier contact. En als je je gezicht of haar aanraakt, kan dat oproepen dat je je ongemakkelijk voelt. Normaliter valt dat niet op, maar met het videosolliciteren wordt het uitvergroot. Dus oefen, oefen, oefen dat je recht in de camera kijkt en zo goed contact maakt. Oké, je solliciteert vanuit huis. Ook nu zorg je dat je je cv bij de hand hebt... dat je de vacature en je brief bij de hand hebt. En je zorgt er ook voor dat je je eigen vragen bij de hand hebt. Sollicitatiegesprekken gaan over verkennen of jullie willen gaan samenwerken. En je wilt natuurlijk zelf ook verkennen: past dit nieuwe werk bij mij? Ga ik dit nieuwe werk doen? Zij gaan jou vragen stellen, maar jij hun ook. Dus zorg dat je die vragen ook bij de hand hebt. Je maakt natuurlijk ook aantekeningen. Dat doe je met potlood en papier. Je gaat niet typen, want dat stoort. Dus gebruik papier en pen of potlood voor het maken van je aantekeningen. En neem ook een glas water erbij zodat je tussendoor een slokje kunt nemen. Voel je dus zo vertrouwd mogelijk en test, test, test. Test met iemand die je goed kent, met een loopbaanprofessional... en met de werkgever waar dat kan. En test, test, test, want dat testen zorgt ervoor dat je goed contact maakt... dat je niet klungelig overkomt, dat de achtergrond rustig is... dat het geluid goed is en dat je echt weet: hoe kijk ik in de lens van de camera... en hoe maak ik contact. Daar gaan videosollicitatiegesprekken over in de voorbereiding. Nu gaan we naar wat extra tips voor je comfortzone, zodat jij je goed voelt. En dit kun je allemaal voorbereiden. Als je het spannend vindt om te videobellen, zeg dat dan gerust aan het begin. Iedereen begrijpt dat. Vraag ook bij de uitnodiging wie er bij het sollicitatiegesprek aanwezig zijn. En kijk van tevoren op hun LinkedIn- profielen. Wat is hun achtergrond? Maak je alvast vertrouwd met hun foto, zodat je weet met wie je het gesprek voert. Als je leest dat het gesprek met vier personen is... adviseer ik je om contact op te nemen met de werkgever en te zeggen: Ik wil dolgraag met alle vier de personen spreken over een mogelijke samenwerking... maar dat kan niet optimaal met z'n vieren via videotooling. Geef aan dat je het gesprek het liefst voert met twee mensen tegelijk. Want je wilt een kwalitatief goed gesprek... en via videobellen kan dat het beste met maximaal twee mensen tegelijk. Dus met jou en twee selecteurs. Dus geef van tevoren aan: Ik spreek alle vier de mensen ontzettend graag... maar dan wel in twee aparte gesprekken. Dat bevordert de kwaliteit van het gesprek en de verkenning van onze samenwerking. Kaart het zelf aan bij de uitnodiging van je gesprek. En ik herhaal het nog een keer voor je eigen comfortzone: test, test, test. Test een paar dagen van tevoren met een goede bekende... en waar mogelijk zelfs met de werkgever. Test ook een dag van tevoren en als het misgaat met die goede bekende. En test ook op de dag zelf nog even of alles tiptop voorbereid is. Het gesprek. Daar ga ik je de volgende tips voor geven. Wees er echt iets eerder. Dan hang je meestal in de waiting room of in de lounge. Net zoals je normaal gesproken eerder komt voor een sollicitatie, kom je nu ook eerder. En terwijl je in de waiting room of lounge zit, maak je al meteen oogcontact. Dan word je welkom geheten. Je maakt oogcontact via de lens en je lacht. Je maakt meteen contact als je lacht. Dat doe je in het echt ook als je iemand een hand geeft en dat doe je nu ook. En zeg meteen dat je blij bent dat je op deze manier het gesprek kunt voeren. Vind je het spannend, zeg dat dan gerust. En zeg dat je zelf ook vragen hebt. Want jij hebt natuurlijk ook vragen. Spreek met hen af welk gebaar je gebruikt... als jij vragen wilt stellen. Je hand opsteken is in het videobellen etiquette voor 'ik wil zelf wat vragen'. Oké, dan gaan jouw selecteurs jou vragen stellen. En dat is nu via een scherm, dus wil je wat rust in het gesprek brengen... herhaal dan de vraag. Daardoor ben je zelf ook meer gefocust op het beantwoorden van de vraag. En neem de tijd voor je antwoord. Als je wilt nadenken en je kijkt naar boven... benoem dan dat je naar boven kijkt en zeg: Ik moet even nadenken. Antwoord zoals je dat altijd doet. De meest voorkomende interviewtechniek in Nederland is de STARR-methodiek. Je beschrijft de Situatie, de Taak die jij had... de A van Actie of Aanpak, hoe heb jij het aangepakt... de R van je Resultaat en de R van Reflectie, hoe kijk ik erop terug? Online vind je heel veel informatie over de STARR-methodiek. Houd voortdurend oogcontact, dat is belangrijk. Het gaat over contact maken, dus je ogen staan centraal. Dat betekent dat als je een vraag stelt of beantwoordt, je in de lens kijkt. En in de lens kijkend weet je dus dat je naar een mens kijkt. Als de ander jou een vraag stelt, kun je naar het scherm kijken. Je kunt ook bewust afwisselen: naar het scherm kijken en in de lens kijken. Dicht bij de lens, verder van de lens. Wissel bewust af. Je wilt ook echt goed contact maken. Dat betekent dat jij weet... dat je door dat scherm je mimiek extra moet gebruiken. Je moet je meer dan ooit bewust zijn van je wenkbrauwen. Normaliter gebruik je ook je handen. Dat kun je doen. Niet voor je gezicht. Ook dan maak je extra contact, extra energie, extra dynamiek. Gebruik ook je schouders. Op die manier kun je echt heel enthousiast overkomen en heel goed contact maken. Enthousiasme, dat is wat werkgevers willen zien. Het draait er met name om dat je pretlichtjes overkomen... en dat je energiek overkomt. Dus oefen van tevoren hoe jij overkomt door in de camera te kijken... en door ook echt je mimiek, je handen en je schouders te gebruiken. Dat je niet zo... rustig... praat. Maar dat je ook echt je enthousiasme overbrengt door in de camera te kijken... je handen en schouders te gebruiken, te lachen en je enthousiasme over te brengen. Sollicitatiegesprekken zijn er ook om erachter te komen of dit werk bij je past. En of dit de beste stap is die jij kunt zetten in je loopbaan. Dus je wilt heel veel informatie. En hoe beter je geïnformeerd bent... hoe beter jij je loopbaanstap kunt zetten. Dus vraag je af: wat heb ik nodig om voor dit werk bij deze werkgever te kiezen? Welke informatie heb jij nodig over je collega's, het werk voor overdag... de locatie waar je komt te werken. Sta stil bij wat jij moet weten om voor hen te kunnen kiezen. En deel dat dan ook met je selecteurs. Stel jezelf ook de vraag: wat moet je weten over het inwerkproces? En informatie over thuiswerken. Welke informatie heb jij nodig? Sta daarbij stil, schrijf het op en stel je vragen tijdens het selectiegesprek. En wie weet wil je toch een ontmoeting op locatie, in real life. Als jij dat nodig hebt om voor deze stap te kunnen kiezen, geef dat dan zelf aan: Ik zou het ontzettend fijn vinden om toch op locatie te kunnen afspreken. Voel je ook vrij om naar je eigen vragenlijst te kijken en benoem dat: Ik kijk even naar mijn vragenlijst. Dus als je kijkt, benoem dat dan ook. Dan weten mensen dat je niet wegkijkt, maar naar je vragen kijkt om ze te stellen. Neem je tijd en pak het oogcontact weer via de lens wanneer je jouw vraag stelt. Het gesprek komt tot een eind in de afsluitende fase. Dan vraag je hoe de procedure verdergaat. Wie is jouw contactpersoon? En hoe kun je het contact onderhouden? Is dat via de telefoon, via mail of WhatsApp? Vraag het zodat je weet bij wie je moet zijn als je een vraag hebt. Geef ook aan hoe jij graag feedback op het gesprek wilt. Wil je daar contact over via de telefoon of het op dezelfde manier doen, videobellen? Als je iets moet onthouden, is het dat je door de lens kijkt naar een mens. En dat je zo dus optimaal contact maakt in je videosollicitatiegesprek. Ik wens je veel succes met het solliciteren bij de Rijksoverheid. (Beeldtekst: Veel succes bij je (interne) sollicitatie! Werken voor Nederland. Een arm en hand met omhoog gestoken duim. Het Nederlandse wapenschild op een blauwe achtergrond. Rijksoverheid. Werken voor Nederland. www.werkenvoornederland.nl)