Rijkstraineeprogramma: ontdekken waar je goed in bent

Norika Salih

Rijkstrainee - Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

Rond je dit jaar jouw master af en weet je nog niet welke kant je op wilt? Het Rijkstraineeprogramma (RTP) is een ideale start van je carrière. In 2 jaar tijd voer je minimaal 3 opdrachten uit bij een ministerie. Je gaat beleid maken, maar kunt ook aan het werk bij een stafafdeling van een ministerie, bijvoorbeeld Personeel & Organisatie. Of je gaat aan de slag in de uitvoering bij een toezichthouder. Zo leer je de Rijksoverheid breed kennen. Daarbij volg je een uitgebreid opleidingstraject en persoonlijk ontwikkeltraject.

‘Via het RTP leer ik de diversiteit van de Rijksoverheid goed kennen. Er is zo veel mogelijk bij de Rijksoverheid, zowel in Nederland als in het buitenland’
Soumaya Ben Yaklaf

Kans met elke studie

Rijkstrainees Ryan, Norika en Soumaya startten in 2018, Janis is van een lichting eerder. ‘Fijn is dat je met elke studie kan worden geselecteerd’, zegt Ryan. Zelf studeerde hij pedagogische wetenschappen in Nijmegen en wist, naar eigen zeggen, vrij weinig van politiek en ministeries. ‘Bij pedagogische wetenschappen denk je al snel aan een baan in de jeugdzorg. Maar ik wilde liever het beleid in dan de praktijk. Een vriendin wees me op het RTP. Hoe meer ik erover las, hoe enthousiaster ik werd.’

Veel mogelijk

Soumaya, afgestudeerd jurist, vond de overheid een interessante werkgever. ‘Maar ga je dan voor een baan of voor het Rijkstraineeship? Via het RTP leer ik de diversiteit van de Rijksoverheid goed kennen. Je kunt namelijk echt keuzestress krijgen. Er is zo veel mogelijk bij de Rijksoverheid, zowel in Nederland als in het buitenland. In deze 2 jaar kan ik afbakenen wat ik leuk vind en waar ik goed in ben.’

Naar de EU in Brussel

Als je gelijk in een ‘normale’ baan stapt, krijg je niet zo veel ruimte om jezelf te ontwikkelen, denkt Janis. ‘Je hoeft tijdens het RTP nog niet alles te weten, wat in een 1e baan meer van je wordt verwacht. Na mijn studie biomedische wetenschappen had ik wel de academische vaardigheden, maar niet de kennis van bijvoorbeeld financiën, staatsrecht en beleid maken. Over deze en meer onderwerpen volg je een kennismakingsprogramma Rijksoverheid. Ook bezoek je met alle trainees van jouw lichting de Europese Unie in Brussel. Je bent er in de eerste plaats om te leren.’

Foto van 7 rijkstrainees op een rij die aan komen lopen

‘Misschien heb je geen bestuurswerk gedaan, maar zorg je wel elke vrijdagmiddag voor je oma. Ook daar blijkt uit wie jij bent en wat jou drijft’
Ryan Ramharak

Speeddates

Het selectietraject is pittig, vinden de rijkstrainees, maar ook heel leuk en leerzaam. ‘Je moet niet een avond van tevoren beginnen met de voorbereiding’, benadrukt Soumaya. ‘Het is belangrijk dat je jouw competenties kunt aantonen. Het was veel werk, maar je haalt er ook veel uit voor jezelf.’ Bij de meeste ministeries zijn er 3 rondes. Ryan: ‘Ook is er bij sommige ministeries een speeddate, waarbij je aan een lange tafel allerlei afdelingen langsloopt. Aan het einde geef je jouw voorkeur op en wordt de beste match gemaakt.’

Zorgen voor oma

Maar laat je vooral niet afschrikken, raden ze aan. Janis: ‘Er zijn elk jaar weer veel, goede, aanmeldingen, maar je maakt echt kans. Ook met een andere studie dan rechten of bestuurskunde, kijk naar mij. Ongeveer 1 op de 20 trainees wordt aangenomen. De Rijksoverheid zoekt vooral een diverse groep, dus laat zien wat je interesses zijn en waar jouw maatschappelijk betrokkenheid uit blijkt. Misschien heb je geen bestuurswerk gedaan, maar zorg je wel elke vrijdagmiddag voor je oma. Ook daar blijkt uit wie jij bent en wat jou drijft.’

Diversiteitsnetwerk

Ryan werd aangenomen bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en werkt nu bij P&O, een stafafdeling dus. ‘Verrassend, want ik had verwacht bij de directie Jeugd terecht te komen. Maar dit is hartstikke leuk. Zo ben ik een diversiteitsnetwerk en -werkgroep aan het oprichten voor VWS-collega’s. En onderzoek ik of we mee kunnen varen met de Canal Parade. Ook werk ik aan de ontwikkeling van een nieuwe functie voor 3 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, in het kader van de banenafspraak die de overheid met werkgevers- en werknemersorganisaties heeft gemaakt.’

10 rijkstrainees op een bank naast elkaar

‘Als trainee ben je een beginnend medewerker en krijg je echt veel verantwoordelijkheid. Maar tegelijkertijd heb je de voordelen van trainee-zijn’

Van RTP naar vaste baan

Soumaya kwam terecht bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) waar ze onder andere nadenkt over wat er moet veranderen in wet- en regelgeving door de energietransitie. Ook doet ze veel op internationaal gebied. En Norika, ook jurist, zit bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. Ze vormt de schakel tussen beleid en inspectie en zorgt er onder meer voor dat inspecteurs goed hun werk kunnen doen. Voor Janis loopt het RTP binnenkort af. Ze houdt zich bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) vooral bezig met het dossier eindtoets in het primair onderwijs.

Relaxte overgang

‘Dankzij het RTP vond ik de overgang van studeren naar werken heel relaxed’, zegt Janis. ‘Op de startdag hangt echt zo’n sfeer van: we gaan samen een programma beginnen. Als trainee ben je een beginnend medewerker en krijg je echt veel verantwoordelijkheid. Maar tegelijkertijd heb je de voordelen van trainee-zijn.’ ‘Herkenbaar’, zegt Norika. ‘Ik ben nu 3 keer met een inspecteur op pad geweest, bijvoorbeeld naar de 2e Maasvlakte om containers te controleren. Leuke uitstapjes, die ik in een vaste baan waarschijnlijk niet zo snel had gemaakt.’

Project binnenslepen

Het opleidings- en ontwikkeltraject bestaat uit 3 onderdelen. Soumaya: ‘Er is een hoofdprogramma, waarbij je verschillende modules volgt, zoals beleid. Dan is er een projectgedeelte’. Toevallig zitten Norika en Ryan samen in een projectgroep. Norika: ‘Dit project moesten we zelf binnenslepen. We gaan een antwoord formuleren op een motie van een Kamerlid. Zij wil dat mbo-leerlingen stage-ervaring opdoen in ontwikkelingslanden. Wij gaan onderzoeken of dat plan haalbaar is en praten daar met instellingen en leerlingen over.’

‘Het RTP is echt een ontdekkingstocht en heel geschikt voor open, breed geïnteresseerde mensen. Je hoeft het nu nog niet te weten. Dat is een heel fijne basis als je start met werken’
Norika Salih

Persoonlijke ontwikkeling

Het 3e onderdeel gaat over persoonlijke ontwikkeling. Janis: ‘Met trainees van je eigen ministerie volg je modules over bijvoorbeeld loopbaanontwikkeling en werkstress en werkplezier. Maar ook ga je aan de slag met vragen als: hoe kom ik over op een ander?’ Dit traject geeft binding met de rijkstrainees van je eigen ministerie, vindt Norika. ‘Je leert elkaar op een andere manier kennen, goed voor het groepsgevoel.’ In het 2e jaar van het RTP kun je kiezen voor verbredende en verdiepende modules, maar ook coaching en intervisie. Janis: ‘Dan weet je beter waar je tegenaan loopt in het werk.’

Ontdekkingstocht

Wat voor mens je moet zijn voor het RTP? In elk geval gedreven, ondernemend en maatschappelijk betrokken, denkt de groep. Ryan: ‘En je moet je willen committeren voor 2 jaar. Ook als sommige opdrachten niet helemaal in je straatje lijken te passen. Het RTP is echt een ontdekkingstocht. Als je nu al precies weet wat je wilt, kun je beter op die functie solliciteren.’ Daar sluit Norika zich bij aan. ‘Het RTP is geen expertprogramma. Wel is het heel geschikt voor open, breed geïnteresseerde mensen. Je hoeft het nu nog niet te weten. Dat is een heel fijne basis als je start met werken.’