Zonder ICT geen weersverwachting

Big, big data

Iedereen in Nederland is bekend met het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut). De weerman die na het journaal de weersverwachting uitspreekt, is allang niet meer van het KNMI, maar het KNMI levert wel de gegevens waarmee die weersverwachtingen gemaakt worden. Hierin speelt de Informatie Voorziening van het KNMI een grote rol. De functioneel beheerders van de vakgroep Informatie en Ketenmanagement zorgen voor een optimale kwaliteit van het operationele productie proces van het KNMI. Het gaat hier om het uitvoerend functioneel beheer. ‘Naast het verhelpen van storingen, denkt onze vakgroep mee over wijzigingen, bereidt deze voor en implementeert ze. Deze productieketens hebben een realtime karakter en de meeste daarvan moeten 24/7 beschikbaar zijn’ vertelt Anecita Kwidama, functioneel beheerder bij het KNMI. ‘Ik ben product owner van de tool Bewaking en Monitoring, dit heeft een aantal componenten waarvan Splunk er één is. Big data dus’.

Uniforme bewaking en monitoring

‘Wij gebruiken hier Prisma. Prisma is de front end maatwerk applicatie voor gebruikers van de tool Bewaking en Monitoring die in ontwikkeling is. En met gebruikers bedoel ik de procesbewakers. De 1e lijnmedewerkers die alle (ver)storingen opvangen binnen en buiten het KNMI. Prisma is gebouwd om de bewaking van alle onderliggende applicaties in 1 tool onder te brengen en zorgt voor uniforme, eenduidige en kwalitatieve bewaking en monitoring’.

bij het KNMI werkt heeft iets met het weer. Waar je ook werkt. Elke donderdag om 15 uur precies geven de meteorologen uit de weerkamer de weerbriefing voor de komende dagen. Een jarenlange traditie hier. Het weer is iets wat er altijd is geweest en altijd zal zijn, het is vaak stof voor een gesprek. Anecita: Of je nu surfer bent, binnenvaartschipper of IT’er, eigenlijk heeft iedereen wel wat met het weer’.

‘Wij zijn de procesbewaking van de weerkamer’

Anecita Kwidama

KNMI datacenter

Daar waar Anecita voornamelijk bezig is om de kwaliteit van de KNMI operationele productieketens te borgen, is Wim Som de Cerff, wetenschappelijk adviseur bij de Vakgroep Research & Development Waarnemingen en Datatechnologie, vooral bezig met de externe klanten te bedienen. De afnemers van de data van het KNMI. ‘Momenteel ben ik product owner van het KNMI datacenter. Het KNMI datacenter is het portaal voor de KNMI data. Ook voor het KNMI geldt uiteraard de Wet openbaarheid van Bestuur (WOB). Omdat het met overheidsgeld geproduceerd is, moet de KNMI data voor iedereen beschikbaar zijn. Er is heel veel data, en veel verschillende data. Dat moet je goed doorzoekbaar maken. Daarom hebben we het KNMI datacenter opgericht. Het KNMI datacenter staat niet alleen. We zijn een knooppunt binnen een aantal andere datanetwerken. Binnen Europa, binnen Nederland’, vertelt Wim.

Supercomputer

‘We maken gebruik van onze eigen weermodellen, die hier op onze supercomputer draaien. We maken ook gebruik van weermodellen die komen van het Europese meteorologische weercentrum, in de Engelse stad Reading. Die data komt ook hierheen. We monitoren of het op tijd binnen komt. De meteorologen hebben die data nodig om weersverwachtingen te maken’, vertelt Wim. ‘Sommige data zijn extreem tijdgebonden. Die moeten echt op tijd zijn. Sommige gegevens die wij leveren, kunnen van levensbelang zijn. Als de zichtsensoren van het KNMI op Schiphol stuk zijn, moet er een landingsbaan dicht. Dat is gelukkig nog nooit gebeurd. Schiphol is de enige plek waar we overigens nog fysieke waarnemers hebben rondlopen’, aldus Wim.

‘Van petabytes maken wij behapbare megabytes’

Wim Som de Cerff

Beschikbaar maken van data

Daarnaast werkt Wim aan Europese subsidieprojecten. Dat zijn projecten die allemaal te maken hebben met het beschikbaar maken van data. Zoals bijvoorbeeld satellietdata en klimaatmodeldata. Wim: ‘Klimaatmodelleurs hebben een eigen community. Die data moet ook bruikbaar zijn voor andere communities, bijvoorbeeld voor onderzoekers naar biodiversiteit. Die klimaatmodellen, dat zijn echt petabytes aan data. Terwijl andere communities vaak maar een bepaalde tijdreeks nodig hebben of de gemiddelde temperatuur over de afgelopen 80 jaar. Wij maken tooling waarmee ze de juiste informatie uit die grote bak kunnen vissen, zodat ze effectief kunnen werken. Van petabytes maken wij behapbare megabytes.’

Stormchasers

Terug naar de weerkamer. Daar zitten meteorologen die 24/7 het weer in de gaten houden. Vanuit daar ontstaat een heel productieproces. Er worden automatisch berichten doorgezet naar de website van het KNMI. En andere afnemers. Van een vuurtoren tot de haven van Rotterdam. In dat proces mag niets misgaan. Wim: ‘Het is een taak van de overheid: het waarschuwen voor gevaarlijke situaties. Als rijksdienst mogen we niet concurreren met de markt. Wel mogen we data en diensten leveren aan andere rijksonderdelen. Onze gebruikers zijn heel verschillend, van weeramateurs die hun eigen weersverwachting maken tot stormchasers. Stormchasers zijn mensen die stormen en orkanen opzoeken voor onderzoek of vanuit interesse. Een groeiende club mensen in Nederland. Sommige mensen die onze data gebruiken, willen niet een complete modelreeks downloaden. Ze kunnen tegenwoordig honderden verschillende runs draaien, maar hoe weet je welk model je moet nemen? Wij proberen een rol te spelen door guidance te geven. Het aantal user-communities hebben we gedefinieerd. Er zijn nu 8 communities. En daar zijn specifieke usercases voor. Een onderzoeker op het gebied van biodiversiteit weet dan welk model hij moet hebben. Met voorbeelden’, vertelt Wim.

EC Earth

Wim: ‘Binnen Europa heb je verschillende klimaatmodelgroepen. Elk groot land heeft zijn eigen model, of twee. Kleinere landen binnen Europa werken samen en hebben een gezamenlijk model. Dat gezamenlijk model heet EC Earth, daar zit het KNMI ook bij als partner. Het project IS-ENES2 is een Europees project om die verschillende Europese modellen beter met elkaar te laten samenwerken. Zo stimuleer je ook hergebruik van data. Op de site www.climate4impact.eu. maken we deze en andere modeldata, het KNMI draait deze site’.

Weerbriefing

‘Iedereen die bij het KNMI werkt heeft iets met het weer. Waar je ook werkt. Elke donderdag om 15 uur precies geven de meteorologen uit de weerkamer de weerbriefing voor de komende dagen. Een jarenlange traditie hier. Het weer is iets wat er altijd is geweest en altijd zal zijn, het is vaak stof voor een gesprek. Anecita: Of je nu surfer bent, binnenvaartschipper of IT’er, eigenlijk heeft iedereen wel wat met het weer’.