Jaarlijks verspillen we in Nederland bijna 2 miljoen ton voedsel. Hoe voorkomen we dat eten onnodig in de prullenbak verdwijnt? Op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit werkt Daniëlle Kretz als teamcoördinator Duurzaam Voedsel samen met het team aan het verminderen van voedselverspilling in Nederland en duurzamer eten.
Van 2 naar 1 miljoen ton verspild voedsel in 2030
Daniëlle Kretz
Teamcoördinator Duurzaam Voedsel - Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
Voedselproductie heeft impact
Daniëlle: ‘Jaarlijks gooit een huishouden bijna 34 kilo per persoon weg. Dat is een probleem, want om voedsel te maken heb je veel water, grond, bemesting en gewasbeschermingsmiddelen nodig. Bovendien laten de koeien die voor ons vlees zorgen scheten en boeren. In die scheten en boeren en in hun mest zit methaan dat schadelijk is voor het milieu. Voedselproductie heeft dus een directe impact op het milieu. Als je dat voedsel dan ook nog eens weggooit, is die productie, en dus de milieubelasting, voor niets geweest.’
Meten is weten
Het team van Daniëlle houdt zich enerzijds bezig met het terugdringen van voedselverspilling en anderzijds met het bevorderen van een duurzaam dieet, met minder vlees bijvoorbeeld. Daniëlle: ‘Verspilling is belastend voor het milieu, maar een onevenwichtig voedingspatroon is evenmin goed voor de aarde. Als je kiest voor een gebalanceerd dieet, gebaseerd op de Schijf van Vijf, verbeter je je eigen gezondheid en draag je bij aan een beter milieu.’
Tips voor thuis
Hoe ziet de aanpak om voedselverspilling tegen te gaan eruit? Daarvoor werkt Daniëlles team samen met onder andere de Universiteit van Wageningen en zogenaamde ‘koplopers’ in het bedrijfsleven: organisaties die al goed bezig zijn. Samen vormen ze de stichting ‘Samen tegen voedselverspilling’. Doel? Ervoor zorgen dat Nederland één van de eerste landen ter wereld wordt die voedselverspilling met de helft weet te verminderen. De stichting geeft bijvoorbeeld tips voor thuis en helpt bedrijven met, vaak innovatieve, oplossingen.’
We verspillen bijna 30% minder dan in 2010
Daniëlle Kretz
Teamcoördinator Duurzaam Voedsel
Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur
Meten is weten
Daniëlle: ‘Als je een probleem wilt aanpakken, moet je eerst weten aan welke knoppen je moet draaien. Daarom monitoren we voedselverspilling onder bedrijven en consumenten.’ Bedrijven registreren steeds meer zelf de hoeveelheid verspild voedsel, bij consumenten verloopt die meting wat anders. Daniëlle: ‘We laten consumenten enquêtes invullen en we doen steekproeven. Dat betekent dat we eens in de 3 jaar vuilnisbakken worden uitgeplozen, bij mensen in rijke en arme wijken en in hoogbouw en laagbouw.’ Dat is vreselijk schrikken, zegt Daniëlle. ‘Van onaangebroken pakken barbecuevlees tot zakken snoep en van halfvolle flessen bakvet tot zelfs flesjes water.’
Innovaties in de supermarkt
Ook wordt geïnventariseerd welke wet- en regelgeving de strijd tegen verspilling in de weg staat. Daniëlle: ‘Er is bijvoorbeeld een minithermometer uitgevonden die de houdbaarheidsdatum van zalm exact bepaalt. Die datum kan verder weg liggen dan de datum die op de verpakking staat, afhankelijk van de temperatuur van de plek waar de vis wordt bewaard. Maar nu mogen producenten die thermometer nog niet op de zalm plakken. Wij proberen met het ministerie van VWS, ontheffingen te regelen, zodat dit soort innovaties sneller kunnen worden toegepast.’
Eetmaatje
Al sinds 2009 is voedselverspilling een topprioriteit binnen LNV. Recent zijn positieve resultaten naar buiten gebracht: de afgelopen 10 jaar verspilden we 7 kilo per persoon minder. Daniëlle: ‘Verspilling is een hardnekkig probleem. Mensen vinden het echt niet leuk om eten weg te gooien. Maar om hun gedrag te veranderen, hebben ze concrete, simpele tips nodig. Je kunt een heel pak rijst in de pan gooien, maar ook een eetmaatje gebruiken, waarmee je de hoeveelheid afmeet. We maken, samen met het Voedingscentrum, de oplossingen klein en behapbaar.’
Maatschappelijke reuring
Doel is dat we in 2030 de helft minder verspillen: van 2 naar 1 miljoen ton voedsel. De ‘maatschappelijke reuring’ helpt hierbij. Daniëlle: ‘Het is een hot topic, de Allerhande staat vol met tips en bloggers en vloggers delen recepten met restjes voedsel. Maar wat men vaak niet weet is dat LNV, met de stichting ‘Samen tegen voedselverspilling’, al jaren bezig is om die beweging op gang te krijgen. Het is fantastisch om te zien dat er nu zo veel loskomt in het veld, ook dankzij financiële steun van de Rijksoverheid.’