Drones zijn hot. Maar nog voor de consument ze ontdekte, werden ze al langer gebruikt voor militaire doeleinden. Senior contractmanager Marjo Brink-Koning koopt de ontwikkeling van drones, net als andere innovaties zoals augmented reality en 3D-printing, in voor de Koninklijke Marine. Door het ontwikkeltraject op te delen in stukjes haalt zij het beste uit de markt.
Piraterij bestrijden met inzet van maritieme drones
Marjo Brink-Koning
Senior contractmanager Koninklijke Marine - Ministerie van Defensie
Vliegen boven rampgebieden
Ze zijn er in allerlei soorten en maten maar een drone speciaal geschikt voor het werk van het oudste onderdeel van onze krijgsmacht bestond nog niet. De drone moet aan heel specifieke eisen voldoen om de Marine te ondersteunen in de operatie. Marjo: ‘Drones vergroten het gezichtsveld. Dat kan de bemanning van onze schepen helpen bij bijvoorbeeld anti-piraterijmissies. De drone hangt boven het piratenschip en legt vast of wij veilig aan boord kunnen gaan. Ook bij humanitaire missies zijn ze onmisbaar. Na een orkaan kunnen wij onze drones boven het rampgebied laten vliegen en in beeld brengen hoe de situatie is.’
Autonome drone
Om tot een drone op maat te komen, neemt Marjo augustus 2017 contact op met de lucht- en ruimtevaartspecialisten van de Technische Universiteit (TU) Delft. ‘Ze zijn aan de slag gegaan met onderzoek naar technieken waarmee je een drone autonoom vanaf een schip kunt laten opstijgen en weer op dek laat landen. Dat is veel lastiger dan aan land, want een schip beweegt. Bovendien zijn er aan land meer coördinaten waar een drone zich aan kan vasthouden. Een andere uitdaging is het materiaal van de drone: op zee heb je te maken met een agressiever klimaat, zout en water. Wij willen de markt een impuls geven en dus was onze voorwaarde dat de TU Delft onderzoeksresultaten zou publiceren.’
Trots dat ik als inkoper bijdraag aan onze operatie
Marjo Brink-Koning
Senior contractmanager Koninklijke Marine
Ministerie van Defensie
Marktconsultatie
In overleg met de TU Delft is vervolgens een marktconsulatie op touw gezet waarbij civiele marktpartijen zijn geselecteerd voor een ontwikkeltraject. Marjo: ‘Deze partijen gaan in kleine stapjes een maritieme drone ontwikkelen. We hebben bij dit traject bewust niet voor een innovatiepartnerschap gekozen: een aanbestedingsprocedure voor de aanschaf van producten, werken en diensten die nog niet op de markt beschikbaar zijn. Met die werkwijze ga je voor meerdere jaren een traject in met 1 partij. Wij willen in deze casus het traject juist openhouden. Want de meest innovatieve bedrijven worden volgend jaar geleid door de mensen die nu nog in de collegebanken zitten.’
Ontwikkeling in stukjes
Daarom deelt de Marine de ontwikkeling op in kleine stukjes, zodat ze steeds een nieuwe uitvraag kunnen doen. Marjo: ‘We ontwikkelen in stapjes. Dat heeft als voordeel dat we voor elke stap de beste marktpartij kunnen betrekken. En ook geven we onze mensen de tijd om met de innovatie te leren werken.’ Uiteindelijk wil de Marine toe naar autonome drones, die niet meer bediend hoeven te worden. Marjo: ‘En natuurlijk moeten de beelden die de drone maakt ook stabiel naar het schip worden gezonden. Dat wordt weer een nieuwe opdracht. Door dit project in kleine mootjes te hakken, zijn we flexibel en kunnen we telkens onze koers bijstellen.’
Testvliegen boven zee
Komende maand gaan de geselecteerde marktpartijen testvliegen. Marjo: ‘De volgende stap is het vergroten van de vliegtijd. We vragen leveranciers de onderzoeksresultaten van brandstofceltechnologie in hun maritieme drone toe te passen.’ Ook moet de Marine haar mensen gaan opleiden. Want innovatie gaat volgens Marjo niet alleen over de inkoop van nieuwe technologieën, maar ook over de toepassing ervan en inbedding in de organisatie. Marjo: ‘Ook veiligheid is een belangrijk aandachtspunt. In commerciële drones kan een geheugenkaartje zitten dat vluchtinformatie vrijgeeft aan de leverancier van het product. Dat risico mag Defensie niet lopen. Daarom denken we goed na welk deel van de opgave we laten produceren en wat we in eigen beheer ontwikkelen.’
Navigeren met AR-bril
En er zijn meer innovaties gaande, bijvoorbeeld op het vlak van augmented reality. Marjo: ‘De officier van de wacht op de brug van een schip is verantwoordelijk voor een veilige navigatie. Augmented reality kan hem daarbij ondersteunen. In zijn AR-bril ziet hij informatie over de koers en het andere scheepvaartverkeer. Daardoor hoeft hij zijn blik niet van de zee te halen.’ Voor dit ontwikkeltraject werkt de marine samen met TNO en een leverancier van maritieme navigatiesystemen. Doel is dat bij een succesvolle ontwikkeling alle nieuwe schepen standaard uitgerust worden met deze innovatie.
Onderdelen printen aan boord
Marjo: ‘Uiteindelijk moeten alle innovaties ertoe leiden dat we veiliger en gemakkelijker varen. En we willen het leven aan boord vergemakkelijken. Zo zijn nu enkele schepen uitgerust met een 3D-printer. Met 1 druk op knop print de bemanning onderdelen die niet meer verkrijgbaar zijn en niet in kritische systemen zitten.’ De inkoper van de toekomst krijgt volgens Marjo steeds meer innovatieprojecten op zijn bord. ‘Dat is hartstikke leuk. Want je denkt niet alleen mee over de echte behoefte achter de vraag, maar ook over hoe je, in de contractvorming, ruimte inbouwt voor continue verbetering.’
Wil je meer weten over dit inkooptraject? Mail naar: [email protected]