Wereldwijd zijn steeds meer grondstoffen nodig om de groeiende bevolking te voorzien van voedsel en producten zoals kleding en apparaten. Om niet afhankelijk te zijn van grondstoffen uit andere landen, wil de Nederlandse overheid steeds meer grondstoffen hergebruiken. Maurice Goudsmith, categoriemanager Afvalzorg en grondstoffenmanagement bij de Rijksoverheid maakt zich sterk voor circulair inkopen.
Rijksinkopers gaan voor 100% circulair inkopen
Maurice Goudsmith
Categoriemanager Afvalzorg en Grondstoffenmanagement - Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
100% circulair, waarom is dat zo belangrijk? ‘In 2030 wil de overheid 50% minder primaire grondstoffen zoals olie, gas en metalen verbruiken. De voordelen van een circulaire economie reiken verder dan minder afhankelijkheid van andere landen. Het biedt kansen aan bedrijven, schept banen en draagt bij aan een schoner milieu. De doelstelling om uiteindelijk te komen tot 100% in 2050 is dan ook nauw verweven met de Sustainable Development Goals (SDG) van de Verenigde Naties (VN). Hiermee wil de VN wereldwijd een einde maken aan extreme armoede, ongelijkheid, onrecht en klimaatverandering. Samen met de markt ontwikkelt de Rijksoverheid initiatieven om Nederland 100% circulair te maken. Bijvoorbeeld door circulair in te kopen.’
‘Kun je circulair inkopen, dan moet je dat altijd doen’
Wat is jouw visie op het gebied van circulair inkopen? ‘Kun je circulair inkopen dan moet je dat altijd doen. Maar je moet je daarbij wel altijd afvragen of een circulaire oplossing ook past bij de behoefte van de klant. Bij de Rijkoverheid zijn producten en diensten ingedeeld in categorieën zoals de categorie Afvalzorg en grondstoffenmanagement. Onze klanten zijn de ministeries en rijksdiensten waarvoor wij afval om laten zetten naar duurzaam herinzetbare grondstoffen. Hierbij adviseren we natuurlijk ook over de mogelijkheden van duurzame oplossingen. We proberen er bovendien voor te zorgen dat we steeds meer circulaire leveranciers en producten kunnen aanbieden.’
Hoe vergroot je het aanbod van circulaire leveranciers en producten? ‘Een mooi voorbeeld is zeep die gemaakt wordt met het extract van sinaasappelschillen. We zijn aan tafel gaan zitten met het bedrijf dat voor ons de sanitaire voorzieningen bij de Rijksoverheid onderhoudt en een startup. Nu kijken we hoe we alle zeepdispensers met deze zeep kunnen vullen. Op dezelfde manier hebben we dat gedaan met onze gebruikte koffiebekers die we nu omzetten naar toiletpapier en tissues. We zijn wekelijks bezig met dit soort ‘challenges’ waarin we de markt stimuleren om met ons mee te denken.'
‘Omdat de Rijksoverheid grootschalig afneemt, kan de producent het ook gaan ontwikkelen. Met dit soort initiatieven maken we de vijver van circulaire producten steeds groter zodat klanten daar meer in vinden’
Loopt de Rijksoverheid hiermee voorop? ‘We treden regelmatig op als launching customer. Omdat de Rijkoverheid grootschalig afneemt, kan de producent het ook gaan ontwikkelen. Met dit soort initiatieven maken we de vijver van circulaire producten steeds groter zodat klanten daar meer in vinden. Dat werkt beter dan dat je klanten iets opdringt dat niet volledig aansluit op de behoefte.'
Heb je tips voor inkopers? ‘Een tip is: vraag jezelf altijd af of je per se eigenaar moet worden van een product. Denk bijvoorbeeld eens aan ‘product as a service’. Hierbij blijft de leverancier of producent eigenaar van zijn eigen producten. Op deze manier is het veel makkelijker te organiseren dat de fabrikant zijn eigen materialen opneemt in zijn eigen keten en het weer hergebruikt. Omdat jij als afnemer dat niet hoeft te doen, ben je uiteindelijk goedkoper uit.’
Wat inspireert jou vooral in dit werk? ‘Het leuke van dit vak is dat je zelf het verschil kunt maken. De afgelopen jaren hebben we binnen de Rijksoverheid de focus verlegd naar afval omzetten in herinzetbare grondstof. Die beweging in gang zetten, daar krijg ik veel energie van.'
Wat zie je als belangrijkste uitdagingen voor de komende tijd? ‘De kwaliteit verbeteren van de aangeboden afvalstromen, bijvoorbeeld bekers, kunststof en gft-afval, waardoor recyclebedrijven het nog beter kunnen verwerken. Dat moeten we met elkaar doen. Inkoop kan organisaties hierbij helpen, bijvoorbeeld door zicht te houden op welke nieuwe materialen bij de organisatie binnenkomen. Zo krijgen we meer aandacht voor circulaire oplossingen.’
Hoe is het om als inkoper bij de Rijksoverheid te werken? ‘Ik ben hier gaan werken omdat ik iets wilde bijdragen aan de vooruitgang van Nederland. Je werkt in een omgeving waarin je rekening moet houden met de ambities van het kabinet en de gevoeligheden van dossiers. Dat vraagt om doorzettings- en incasseringsvermogen. Zoek je die uitdaging en hou je van maatschappelijk relevantie, dan ben je hier op je plek.'